Echinodermata (classification phylogénétique) 840777 31757228 2008-07-21T12:47:34Z David.mitrani 32701 /* Sources bibliographiques de référence */ {| width="100%" align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border: 1px solid #; background-color: #" |- | valign="top" width="70%" | {{Phylointro1|Echinodermata|échinodermes}} ==Arbre phylogénétique == ===Arbre résumé=== [[Metazoa (classification phylogénétique)|▲]] └─o [[Echinodermata]] ├─o [[Stylophora]] (éteint) │ ├─o [[Mitrata]] (éteint) │ └─o [[Cornuta]] (éteint) └─o ├─o [[Soluta]] ou [[Homoiostelea]] (éteint) └─o ├─o [[Cincta]] ou [[Homostelea]] (éteint) └─o ├─o [[Ctenocystoidea]] (éteint) └─o ├─o [[Helicoplacoidea]] (éteint) └─o ├─o [[Cyclocystoidea]] (éteint) └─o ├─? [[Lepidocystoidea]] (éteint) ├─? [[Parablastoidea]] (éteint) ├─o [[Blastozoa]] (éteint) │ ├─o [[Blastoidea]] (éteint) │ └─o [[Cystoidea]] (éteint) │ ├─o [[Diploporida]] (éteint) │ └─o [[Rhombifera]] (éteint) └─o ├─o │ ├─o [[Echmatocrinida]] (éteint) │ └─o [[Crinozoa]] │ ├─? [[Paracrinoidea]] (éteint) │ └─o [[Crinoidea]] └─o [[Eleutherozoa]] ├─? [[Edrioasteroidea]] (éteint) └─o ├─o [[Asterozoa]] ou [[Stelleroidea]] │ ├─o │ │ ├─o [[Somasteroidea]] (éteint) │ │ └─o [[Ophiuroidea]] │ └─o [[Asteroidea]] │ ├─o [[Forcipulatacea]] │ ├─? [[Concentricycloidea]] │ └─o │ ├─o [[Spinulosacea]] │ └─o [[Valvatacea]] └─o [[Echinozoa]] ├─o │ ├─? [[Ophiocistioidea]] (éteint) │ └─o [[Holothuroidea]] └─o ├─o [[Edrioblastoidea]] (éteint) └─o [[Echinoidea]] ├─o [[Cidaroidea]] └─o [[Euechinoidea]] ├─o [[Echinothurioidea]] └─o [[Acroechinoidea]] ├─o [[Diadematoida]] ├─o [[Echinacea]] └─o [[Irregularia]] ├─o [[Echinoneoida]] └─o ├─o [[Neognathostomata]] └─o [[Atelostomata]] ===Arbre développé=== {{boîte déroulante début|titre=Arbre développé}} [[Metazoa (classification phylogénétique)|▲]] └─o [[Echinodermata]] ├─? ''[[Arkarua]]'' (éteint) ├─o [[Stylophora]] (éteint) │ ├─o ''[[Ceratocystis]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o [[Mitrata]] (éteint) │ │ ├─o ''[[Lobocarpus]]'' (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Peltocystidae]] (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Lagynocystidae]] (éteint) │ │ └─o [[Mitrocystidae]] (éteint) │ │ ├─o ''[[Aspidocarpus]]'' (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o ''[[Mitrocystites]]'' (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o ''[[Mitrocystella]]'' (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o ''[[Eumitrocystella]]'' (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o ''[[Kierocystis]]'' (éteint) │ │ └─o [[Anomalocystidae]] (éteint) │ └─o [[Cornuta]] (éteint) │ ├─o ''[[Protocystites]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o ''[[Nevadaecystis]]'' (éteint) │ └─o [[Cothurnocystidae]] (éteint) │ ├─o [[Cothurnocystinae]] (éteint) │ └─o │ ├─o │ │ ├─o [[Phyllocystinae]] (éteint) │ │ └─o [[Chauvelicystinae]] (éteint) │ └─o │ ├─o ''[[Arauricystis]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o [[Scotiaecystinae]] (éteint) │ └─o │ ├─o ''[[Galliaecystis]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o ''[[Hanusia]]'' (éteint) │ └─o [[Amygdalothecinae]] (éteint) └─o ├─o [[Soluta]] ou [[Homoiostelea]] (éteint) └─o ├─o [[Cincta]] ou [[Homostelea]] (éteint) └─o ├─o [[Ctenocystoidea]] (éteint) └─o ├─o [[Helicoplacoidea]] (éteint) │ ├─o [[Polyplacida]] (éteint) │ └─o [[Helicoplacida]] (éteint) │ ├─o [[Helicoplacidae]] (éteint) │ └─o [[Westgardellidae]] (éteint) └─o ├─? ''[[Camptostroma]]'' (éteint) ├─o [[Cyclocystoidea]] (éteint) │ ├─o [[Cyclocystoididae]] (éteint) │ └─o [[Apycnodiscidae]] (éteint) └─o ├─? [[Lepidocystoidea]] (éteint) ├─? [[Astrocystitidae]] (éteint) ├─? [[Parablastoidea]] ou [[Blastocystidae]] (éteint) ├─o [[Blastozoa]] (éteint) │ ├─? ''[[Balangicystis]]'' (éteint) │ └─? │ ├─o [[Gogiida]] (éteint) │ │ ├─o ''[[Rhopalocystis]]'' (éteint) │ │ └─o [[Eocrinidae]] (éteint) │ └─? │ ├─o [[Blastoidea]] (éteint) │ │ ├─? [[Neoschismatidae]] (éteint) │ │ ├─? [[Ambolostomatidae]] (éteint) │ │ ├─? [[Diploblastidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Coronata]] ou [[Stephanoblastidae]] (éteint) │ │ └─o [[Radiolata]] (éteint) │ │ ├─o [[Fissiculata]] (éteint) │ │ │ ├─o [[Orophocrinidae]] (éteint) │ │ │ ├─o [[Astrocrinidae]] (éteint) │ │ │ ├─o [[Phaenoschismatidae]] (éteint) │ │ │ └─o [[Codasteridae]] (éteint) │ │ └─o [[Spiraculata]] (éteint) │ │ ├─? [[Nucleoblastidae]] (éteint) │ │ ├─? [[Schizoblastidae]] (éteint) │ │ ├─? [[Nymphaeoblastidae]] (éteint) │ │ ├─? [[Granatoblastidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Granatocrinidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Troosticrinidae]] (éteint) │ │ └─o [[Pentremitida]] (éteint) │ │ ├─o [[Pentremitidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Orbitremitidae]] (éteint) │ │ └─o [[Hyperoblastidae]] (éteint) │ └─? [[Cystoidea]] (éteint) │ ├─o [[Diploporida]] (éteint) │ │ ├─o [[Asteroblastida]] (éteint) │ │ │ ├─o [[Asteroblastidae]] (éteint) │ │ │ └─o [[Mesocystidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Sphaeronitida]] (éteint) │ │ │ ├─o [[Aristocystitidae]] (éteint) │ │ │ └─o [[Sphaeronitidae]] (éteint) │ │ └─o [[Glyptospheritida]] (éteint) │ │ ├─o [[Glyptospheritidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Dactylocystidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Protocrinitidae]] (éteint) │ │ └─o [[Gomphocystitidae]] (éteint) │ └─o [[Rhombifera]] (éteint) │ ├─o [[Dichoporita]] ou [[Macrocystellidae]] (éteint) │ ├─o [[Caryocystida]] (éteint) │ │ ├─o [[Caryocystitidae]] (éteint) │ │ └─o [[Echinosphaeritidae]] (éteint) │ ├─o [[Polycosmitida]] (éteint) │ │ ├─o [[Polycosmitidae]] (éteint) │ │ └─o [[Stichocystidae]] (éteint) │ ├─o [[Hemicosmitida]] (éteint) │ │ ├─o [[Hemicosmitidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Caryocrinitidae]] (éteint) │ │ └─o [[Heterocystitidae]] (éteint) │ └─o [[Glyptocystida]] (éteint) │ ├─o [[Glyptocystitidae]] (éteint) │ ├─o [[Cystoblastidae]] (éteint) │ ├─o [[Rhombiferidae]] (éteint) │ ├─o [[Cheirocrinidae]] (éteint) │ ├─o [[Echinoencrinitidae]] (éteint) │ ├─o [[Pleurocystidae]] (éteint) │ └─o [[Callocystitidae]] (éteint) └─o ├─o │ ├─o [[Echmatocrinida]] (éteint) │ └─o [[Crinozoa]] │ ├─? [[Paracrinoidea]] (éteint) │ │ ├─? ''[[Platycystites]]'' (éteint) │ │ ├─o [[Brachiata]] ou [[Comarocystitidae]] (éteint) │ │ └─o [[Varicata]] (éteint) │ │ ├─o [[Malocystitidae]] (éteint) │ │ └─o [[Amygdalocystitidae]] (éteint) │ └─o [[Crinoidea]] │ ├─o [[Hemistreptocrinida]] (éteint) │ ├─o [[Aethocrinidae]] (éteint) │ └─o │ ├─o │ │ ├─o [[Perittocrinidae]] (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Hypocrinida]] (éteint) │ │ └─o [[Disparida]] (éteint) │ │ ├─o [[Allagecrinidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Calceocrinidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Catillocrinidae]] (éteint) │ │ └─o [[Iocrinidae]] (éteint) │ └─o [[Cladida]] │ ├─o [[Camerata]] (éteint) │ │ ├─o [[Diplobathrida]] (éteint) │ │ │ ├─o [[Zygodiplobathrina]] (éteint) │ │ │ └─o [[Eudiplobathrina]] (éteint) │ │ │ ├─o [[Rhodocrinitacea]] (éteint) │ │ │ ├─o [[Dimerocrinitacea]] (éteint) │ │ │ └─o [[Nyctocrinicea]] (éteint) │ │ └─o [[Monobathrida]] (éteint) │ │ ├─o [[Batocrinidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Coelocrinidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Platycrinitidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Glyptocrinina]] (éteint) │ │ └─o [[Compsocrinida]] (éteint) │ │ ├─o [[Actinocrinitidae]] (éteint) │ │ └─o [[Xenocrinacea]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Cyathocrinina]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Flexibilia]] (éteint) │ │ ├─o [[Taxocrinida]] (éteint) │ │ └─o [[Sagenocrinida]] (éteint) │ └─o │ ├─? [[Dendrocrinina]] (éteint) │ ├─? [[Poteriocrinina]] (éteint) │ └─o [[Articulata]] │ ├─o [[Encrinida]] (éteint) │ │ ├─o ''[[Vostocovacrinus]]'' (éteint) │ │ ├─o ''[[Traumatocrinus]]'' (éteint) │ │ ├─o [[Dadocrinidae]] (éteint) │ │ └─o [[Encrinidae]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Holocrinidae]] (éteint) │ ├─? [[Roveacrinida]] (éteint) │ │ ├─o [[Somphocrinidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Saccocomidae]] (éteint) │ │ └─o [[Roveacrinidae]] (éteint) │ ├─o [[Millericrinida]] │ │ ├─o [[Millericrinidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Apiocrinidae]] │ │ ├─o [[Bathycrinidae]] │ │ ├─o [[Phrynocrinidae]] │ │ └─o [[Porphyrocrinidae]] │ ├─o [[Cyrtocrinida]] │ │ ├─o [[Hyocrinidae]] │ │ ├─o [[Cyrtocrinidae]] │ │ └─o [[Holopodidae]] │ ├─o [[Isocrinida]] │ │ ├─o [[Proisocrinidae]] │ │ └─o [[Isocrinidae]] │ └─o │ ├─o [[Bourgueticrinida]] │ ├─o [[Uintacrinida]] (éteint) │ ├─o [[Thiolliericrinidae]] (éteint) │ └─o [[Comatulida]] │ ├─? [[Apocrinidae]] │ ├─? [[Tholliericrinidae]] (éteint) │ ├─o [[Paracomatulacea]] │ │ ├─o [[Paracomatulidae]] (éteint) │ │ └─o [[Atelecrinidae]] │ ├─o [[Solanocrinitacea]] (éteint) │ ├─o [[Comasteracea]] ou [[Comasteridae]] │ ├─o [[Notocrinacea]] │ │ ├─o [[Notocrinidae]] │ │ └─o [[Aporometridae]] │ ├─o [[Antedonacea]] │ │ ├─o [[Antedonidae]] │ │ └─o [[Pentametrocrinidae]] │ ├─o [[Mariametracea]] │ │ ├─o [[Mariametridae]] │ │ ├─o [[Zygometridae]] │ │ ├─o [[Eudiocrinidae]] │ │ ├─o [[Himerometridae]] │ │ └─o [[Colobometridae]] │ └─o [[Tropiometracea]] │ ├─o [[Tropiometridae]] │ ├─o [[Calometridae]] │ ├─o [[Ptilometridae]] │ ├─o [[Asterometridae]] │ ├─o [[Thalassometridae]] │ └─o [[Charitometridae]] └─o [[Eleutherozoa]] ├─? [[Thecocystidae]] (éteint) ├─? │ ├─o ''[[Stromatocystites]]'' (éteint) │ └─o [[Edrioasteroidea]] (éteint) │ ├─o [[Diploporidae]] (éteint) │ ├─o [[Agelacrinitidae]] (éteint) │ ├─o [[Isorophinidae]] (éteint) │ ├─o [[Postibullinidae]] (éteint) │ └─o [[Discocystinidae]] (éteint) └─o ├─o [[Asterozoa]] ou [[Stelleroidea]] │ ├─o │ │ ├─o │ │ │ ├─o ''[[Phragmactis]]'' (éteint) │ │ │ └─o [[Somasteroidea]] (éteint) │ │ │ ├─o [[Chinianasteridae]] (éteint) │ │ │ └─o │ │ │ ├─o [[Villebrunasteridae]] (éteint) │ │ │ └─o [[Archegonasteridae]] (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Eopentaroida]] (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o ''[[Tribuloaster]]'' (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o ''[[Arcophiactis]]'' (éteint) │ │ └─o [[Ophiuroidea]] │ │ ├─o [[Eophiuridae]] (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Stenasteridae]] (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Encrinasteridae]] (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Protasteridae]] (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Oegophiurida]] ou [[Ophiocanopidae]] │ │ ├─o [[Phrynophiurida]] │ │ │ ├─o [[Ophiomyxidae]] │ │ │ └─o [[Euryalina]] │ │ │ ├─o [[Euryalidae]] │ │ │ ├─o [[Gorgonocephalidae]] │ │ │ ├─o [[Asteroschematidae]] │ │ │ └─o [[Asteronychidae]] │ │ └─o [[Ophiurida]] │ │ ├─o [[Gnathophiurina]] │ │ │ ├─o [[Ophiactidae]] │ │ │ ├─o [[Amphiuridae]] │ │ │ └─o [[Ophiothricidae]] │ │ ├─o [[Laemophiurina]] │ │ │ ├─o [[Ophiacanthidae]] │ │ │ ├─o [[Hemieuryalidae]] │ │ │ └─o [[Amphilepididae]] │ │ └─o [[Chilophiurina]] │ │ ├─o [[Ophiuridae]] │ │ ├─o [[Ophioleucidae]] │ │ ├─o [[Ophiocomidae]] │ │ ├─o [[Ophionereididae]] │ │ └─o [[Ophiodermatidae]] │ └─o [[Asteroidea]] │ ├─o ''[[Petraster]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o [[Promopalaeasteridae]] (éteint) │ └─o │ ├─o │ │ ├─o ''[[Stibaraster]]'' (éteint) │ │ └─o [[Palasteriscidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Urasterellinae]] (éteint) │ │ └─o [[Palasteriscinae]] (éteint) │ └─o │ ├─o │ │ ├─o ''[[Schuchertia]]'' (éteint) │ │ └─o [[Hudsonasteridae]] (éteint) │ └─o [[Ambuloasteroidea]] │ ├─o [[Calliasterellidae]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Compsasteridae]] (éteint) │ └─o [[Neoasteroidea]] │ ├─o [[Trichasteropsida]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Forcipulatacea]] │ │ ├─o [[Brisingida]] │ │ │ ├─o [[Brisingidae]] │ │ │ └─o [[Freyellidae]] │ │ └─o [[Forcipulata]] │ │ ├─o [[Asteriidae]] │ │ ├─o [[Heliasteridae]] │ │ ├─o [[Labidiasteridae]] │ │ ├─o [[Neomorphasteridae]] │ │ ├─o [[Pedicellasteridae]] │ │ └─o [[Zoroasteridae]] │ ├─? [[Concentricycloidea]] ou [[Peripodida]] ou [[Xyloplacidae]] │ └─o │ ├─o [[Spinulosacea]] │ │ ├─o [[Spinulosida]] │ │ │ ├─o [[Pythonasteridae]] │ │ │ ├─o [[Valvasteridae]] │ │ │ ├─o [[Metrodiridae]] │ │ │ └─o [[Echinasteridae]] │ │ └─o [[Velatida]] │ │ ├─o [[Caymanostellidae]] │ │ ├─o [[Korethrasteridae]] │ │ ├─o [[Myxasteridae]] │ │ ├─o [[Pterasteridae]] │ │ └─o [[Solasteridae]] │ └─o [[Valvatacea]] │ ├─o [[Paxillosida]] │ │ ├─o [[Astropectinidae]] │ │ ├─o [[Ctenodiscididae]] │ │ ├─o [[Goniopectinidae]] │ │ ├─o [[Luidiidae]] ou [[Platyasterida]] │ │ ├─o [[Radiasteridae]] │ │ └─o [[Porcellanasteridae]] │ └─o │ ├─o [[Notomyotida]] ou [[Benthopectinidae]] │ └─o [[Valvatida]] │ ├─o [[Acanthasteridae]] │ ├─o [[Archasteridae]] │ ├─o [[Asterinidae]] │ ├─o [[Asterodiscididae]] │ ├─o [[Asteropsidae]] │ ├─o [[Chaetasteridae]] │ ├─o [[Ganerriidae]] │ ├─o [[Goniasteridae]] │ ├─o [[Mithrodiidae]] │ ├─o [[Odontasteridae]] │ ├─o [[Oreasteridae]] │ ├─o [[Ophidiasteridae]] │ ├─o [[Poraniidae]] │ └─o [[Sphaerasteridae]] └─o [[Echinozoa]] ├─o │ ├─? [[Ophiocistioidea]] (éteint) │ │ ├─o [[Eucladiidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Sollasinidae]] (éteint) │ │ └─o [[Rotasacciidae]] (éteint) │ └─o [[Holothuroidea]] │ ├─o [[Arthrochirotida]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Apodida]] │ │ ├─o [[Myriotrochidae]] │ │ └─o │ │ ├─o [[Chiridotidae]] │ │ └─o [[Synaptidae]] │ └─o │ ├─o [[Elasipodida]] │ │ ├─o [[Pelagothuriidae]] │ │ └─o │ │ ├─o [[Psychropotidae]] │ │ └─o │ │ ├─o [[Elpidiidae]] │ │ └─o │ │ ├─o [[Deimatidae]] │ │ └─o [[Laetmogonidae]] │ └─o │ ├─? [[Gephyrothuriidae]] │ └─o │ ├─? [[Eupyrgidae]] │ └─o │ ├─o [[Aspidochirotida]] │ │ ├─o [[Synallactidae]] │ │ └─o │ │ ├─o [[Stichopodidae]] │ │ └─o [[Holothuriidae]] │ └─o │ ├─o [[Molpadiida]] │ │ ├─o [[Molpadiidae]] │ │ └─o [[Caudinidae]] │ └─o [[Dendrochirotacea]] │ ├─o [[Phyllophoridae]] │ ├─o │ │ ├─o [[Sclerodactylidae]] │ │ └─o [[Cucumariidae]] │ └─o │ ├─o │ │ ├─o [[Placothuriidae]] │ │ └─o [[Heterothyonidae]] │ └─o │ ├─o [[Paracucumidae]] │ └─o │ ├─o [[Psolidae]] │ └─o [[Dactylochirotida]] │ ├─o [[Ypsilothuriidae]] │ ├─o [[Vaneyellidae]] │ └─o [[Rhopalodinidae]] └─o ├─o [[Edrioblastoidea]] (éteint) └─o [[Echinoidea]] ├─o [[Bothriocidaridae]] (éteint) ├─o [[Eothuriidae]] (éteint) ├─o ''[[Aulechinus]]'' (éteint) ├─o ''[[Bromidechinus]]'' (éteint) ├─o [[Echinocystitidae]] (éteint) ├─o [[Lepidesthidae]] (éteint) ├─o [[Lepidocentridae]] (éteint) ├─o [[Cravenechinidae]] (éteint) ├─o [[Proterocidaridae]] (éteint) ├─o [[Palaechinidae]] (éteint) ├─o [[Archaeocidaridae]] (éteint) └─o ├─o [[Tiarechinidae]] (éteint) ├─o [[Triadocidaridae]] (éteint) ├─o [[Serpianotiaridae]] (éteint) ├─o [[Paurocidaridae]] (éteint) ├─o [[Cidaroidea]] ou [[Cidaroida]] │ ├─o [[Miocidaridae]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Triadotiaridae]] (éteint) │ ├─o [[Rhabdocidaridae]] (éteint) │ ├─o [[Diplocidaridae]] (éteint) │ ├─o [[Histocidaridae]] (éteint) │ ├─o [[Polycidaridae]] (éteint) │ ├─o [[Psychocidaridae]] │ └─o [[Cidaridae]] │ ├─o ''[[Plegiocidaris]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o [[Cidarinae]] │ ├─o [[Ctenocidarinae]] │ ├─o [[Goniocidarinae]] │ └─o [[Stereocidarinae]] └─o [[Euechinoidea]] ├─o [[Echinothurioidea]] ou [[Echinothurioida]] │ ├─o [[Pelanechinidae]] (éteint) │ └─o │ ├─o │ │ ├─o [[Kamtosomatidae]] │ │ └─o [[Phormosomatidae]] │ └─? │ ├─o ''[[Paraphormosoma]]'' │ └─o [[Echinothuriidae]] │ ├─o [[Sperosomatinae]] │ └─o │ ├─o [[Hygrosomatinae]] │ └─o [[Echinothuriinae]] └─o [[Acroechinoidea]] ├─o [[Pedinoida]] (éteint) │ ├─o ''[[Zardinechinus]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o [[Pedinidae]] (éteint) │ └─o [[Echinopedinidae]] (éteint) ├─o [[Diadematoida]] │ ├─o [[Micropygidae]] │ ├─o ''[[Pedinothuria]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o [[Aspidodiadematidae]] │ └─o [[Diadematidae]] ├─? [[Heterodiadematidae]] (éteint) ├─o [[Echinacea]] │ ├─o groupe ''[[Pedinopsis]]'' (éteint) │ ├─o [[Pseudodiadematidae]] (éteint) │ ├─o ''[[Glyptocidaris]]'' (éteint) │ ├─o [[Stomechinidae]] (éteint) │ ├─o [[Stomopneustidae]] (éteint) │ ├─o [[Hemicidaridae]] (éteint) │ │ ├─o [[Hemicidarinae]] (éteint) │ │ └─? [[Pseudocidarinae]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Phymosomatoida]] (éteint) │ │ ├─o groupe ''[[Gomphechinus]]'' (éteint) │ │ ├─o [[Phymosomatidae]] (éteint) │ │ └─o [[Emiratiidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Emiratiinae]] (éteint) │ │ └─o [[Diplopodiinae]] (éteint) │ ├─o [[Arbacioida]] │ │ ├─o ''[[Baronechinus]]'' (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Arbaciidae]] │ │ ├─o [[Glypticidae]] (éteint) │ │ └─o [[Acropeltidae]] (éteint) │ └─o [[Calycina]] │ ├─o [[Solenioida]] │ │ ├─o ''[[Pseudosalenia]]'' (éteint) │ │ └─o │ │ ├─? [[Acrosaleniidae]] (éteint) │ │ ├─o [[Heterosaleniidae]] (éteint) │ │ └─o [[Saleniidae]] │ │ ├─o [[Saleniinae]] │ │ └─o [[Hyposaleniinae]] (éteint) │ └─o [[Camarodonta]] │ ├─? ''[[Porosoma]]'' (éteint) │ ├─? groupe ''[[Triplacidia]]'' (éteint) │ ├─o [[Glyphocyphidae]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Temnopleuroida]] │ │ ├─o [[Zeuglopleuridae]] (éteint) │ │ ├─o [[Temnopleuridae]] │ │ └─o [[Trigonocidaridae]] │ └─o │ ├─? ''[[Pseudechinus]]'' │ └─o [[Echinoida]] │ ├─o [[Toxopneustidae]] │ ├─o [[Strongylocentrotidae]] │ ├─o [[Echinometridae]] │ ├─o [[Echinidae]] │ └─o [[Parechinidae]] └─o [[Irregularia]] ├─o [[Holectypoida]] (éteint) │ ├─o [[Pygasterina]] (éteint) │ │ ├─o [[Pygasteridae]] (éteint) │ │ └─o [[Anorthopygidae]] (éteint) │ └─o [[Holectypina]] ou [[Holectypidae]] (éteint) │ ├─o ''[[Holectypus]]'' (éteint) │ ├─o ''[[Philolectypus]]'' (éteint) │ ├─o [[Coenholectypinae]] (éteint) │ └─o [[Discoidinae]] (éteint) ├─o [[Echinoneoida]] │ ├─o [[Galeritidae]] (éteint) │ ├─o [[Conulidae]] (éteint) │ └─o [[Echinoneidae]] └─o ├─o [[Neognathostomata]] │ ├─o groupe ''[[Galeropygus]]'' (éteint) │ ├─o groupe ''[[Clypeus]]'' (éteint) │ ├─o [[Archiaciidae]] (éteint) │ ├─o groupe ''[[Nucleolites]]'' (éteint) │ ├─o groupe ''[[Catopygus]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o │ │ ├─o groupe ''[[Pygurus]]'' (éteint) │ │ └─o [[Faujasiidae]] (éteint) │ │ ├─o ''[[Ochetus]]'' (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Faujasiinae]] (éteint) │ │ └─o [[Stigmatopyginae]] (éteint) │ ├─o [[Neolampadidae]] │ ├─o [[Apatopygidae]] │ ├─o [[Plesiolampadidae]] (éteint) │ ├─o │ │ ├─o groupe ''[[Gitolampas]]'' (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o [[Echinolampadidae]] │ │ └─o [[Cassidulidae]] │ ├─o [[Pygaulidae]] (éteint) │ └─o [[Clypeasteroida]] │ ├─o ''[[Togocyamus]]'' (éteint) │ ├─o [[Conoclypeidae]] (éteint) │ ├─o [[Oligopygidae]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Clypeasterina]] │ │ ├─o [[Clypeasteridae]] │ │ └─o [[Arachnoididae]] │ │ ├─o [[Ammotrophinae]] │ │ ├─o [[Arachnoidinae]] │ │ └─o [[Fossulasterinae]] (éteint) │ └─o [[Scutellina]] │ ├─o [[Laganiformes]] │ │ ├─o [[Echinocyamidae]] │ │ ├─o [[Fibulariidae]] │ │ ├─o [[Rotulidae]] │ │ └─o [[Laganidae]] │ │ ├─o [[Laganinae]] │ │ └─o [[Neolaganinae]] (éteint) │ └─o [[Scutelliformes]] │ ├─o groupe ''[[Eoscutum]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o [[Echinarachniidea]] │ │ ├─o [[Echinarachniidae]] │ │ └─o [[Protoscutellidae]] (éteint) │ └─o [[Scutellidea]] │ ├─o ''[[Iheringiella]]'' (éteint) │ ├─o [[Scutellidae]] │ └─o │ ├─o [[Astriclypeidae]] │ ├─o [[Monophorasteridae]] (éteint) │ ├─o [[Mellitidae]] │ ├─o [[Abertellidae]] (éteint) │ ├─o [[Eoscutellidae]] (éteint) │ └─o [[Scutasteridae]] (éteint) └─o [[Atelostomata]] ├─o groupe ''[[Hyboclypus]]'' (éteint) ├─o │ ├─o [[Pygorhytidae]] (éteint) │ └─o [[Collyritidae]] (éteint) ├─o [[Disasteridae]] (éteint) ├─o [[Tithoniidae]] (éteint) ├─o [[Acrolusiidae]] (éteint) └─o ├─? [[Stenonasteridae]] (éteint) ├─o [[Holasterina]] │ ├─o ''[[Eoholaster]]'' (éteint) │ ├─o ''[[Taphraster]]'' (éteint) │ └─o │ ├─o │ │ ├─o ''[[Pseudholaster]]'' (éteint) │ │ ├─o ''[[Giraliaster]]'' (éteint) │ │ └─o [[Hemipneustidae]] (éteint) │ └─o [[Meridosternata]] │ ├─o │ │ ├─o ''[[Offaster]]'' (éteint) │ │ ├─o ''[[Holaster]]'' (éteint) │ │ └─o [[Cardiasteridae]] (éteint) │ ├─o │ │ ├─o ''[[Galeola]]'' (éteint) │ │ ├─o ''[[Jeronia]]'' (éteint) │ │ └─o [[Echinocorythidae]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Stegasterina]] │ │ ├─o [[Stegasteridae]] (éteint) │ │ └─o [[Calymnidae]] │ └─o [[Urechinina]] │ ├─o [[Corystidae]] │ └─o │ ├─o │ │ ├─o ''[[Garumnaster]]'' (éteint) │ │ └─o [[Urechinidae]] │ └─o │ ├─o ''[[Basseaster]]'' (éteint) │ ├─o [[Plexechinidae]] │ └─o [[Pourtalesiidae]] └─o [[Spatangoida]] ├─o [[Toxasteridae]] (éteint) └─o ├─o [[Hemiasterina]] │ ├─o [[Aeropsidae]] │ ├─o [[Somaliasteridae]] (éteint) │ └─o [[Hemiasteridae]] │ ├─o [[Hemiasterinae]] │ └─o [[Palaeostominae]] └─o ├─o [[Paleopneustina]] │ ├─o ''[[Polydesmaster]]'' (éteint) │ └─o │ ├─? groupe ''[[Heterobrissus]]'' (éteint) │ ├─? groupe ''[[Schizocosmus]]'' │ ├─o [[Paleopneustidea]] │ │ ├─o [[Paleopneustidae]] │ │ └─o [[Pericosmidae]] │ └─o [[Schizasteridea]] │ ├─o [[Schizasteridae]] │ └─o [[Prenasteridae]] └─o [[Micrasterina]] ├─o [[Micrasteridae]] │ ├─o [[Micrasterinae]] │ └─o [[Cyclasterinae]] └─o [[Brissidea]] ├─o [[Brissopsidae]] ├─o [[Palaeotropidae]] ├─o [[Macropneustidae]] ├─o [[Brissidae]] └─o ├─o [[Spatangidae]] └─o ├─? groupe ''[[Cionobrissus]]'' ├─? groupe ''[[Linopneustes]]'' ├─o [[Echinocardiidae]] ├─o [[Loveniidae]] └─o [[Maretiidae]] {{boîte déroulante fin}} ==Débat scientifique relatif à la phylogénie des Echinodermata == Les différentes classes actuelles d'Échinodermes, tous pentaradiés, sont bien individualisées. Mais la phylogénie de l'ensemble du groupe, ainsi que la définition de celui-ci, deviennent délicates dès lors qu'on y inclut les nombreuses classes fossiles, et plus encore en rajoutant les formes plus anciennes provenant d'Ediacara ou des schistes de Burgess. La position de certains groupes a même été contestée (les Mitrata ont parfois été considérés comme des Chordés – les « Calcichordés » – ou les Tribrachididés au contraire comme proches des Échinodermes plutôt que des Cnidaires). Traditionnellement, les formes fossiles sans symétrie 5 sont regroupées dans les [[Homalozoa|Homalozoaires]], tandis que les Échinodermes ''stricto sensu'' sont répartis entre [[Pelmatozoa|Pelmatozoaires]] et [[Eleutherozoa|Éleuthérozoaires]]. Il s'avère aujourd'hui qu'Homalozoaires (''i.e.'' Soluta, Cincta, Mitrata, Cornuta, Ctenocystoidea) et Pelmatozoaires (''i.e.'' Blastoidea, Eocrinoidea, Cystoidea, Crinoidea, etc.) sont para- ou polyphylétiques. Au sein même des Éleuthérozoaires, la position des Holothuries et des Ophiures varie selon les auteurs. Les travaux de Mooi et David remettent en question une phylogénie impossible à finaliser, basée sur le caractère pentaradié, en distinguant l'organisation des axes du squelette (lire leur article de 1999 en français). ===Arbre phylogénétique simplifié selon David et Mooi 1999=== {{boîte déroulante début|titre=Arbre phylogénétique selon David et Mooi 1999}} └─o [[Echinodermata]] ├─? ''[[Arkarua]]'' (éteint) └─o ├─o ''[[Camptostroma]]'' (éteint) ├─o │ ├─o [[Edrioasteroidea]] (éteint) │ └─o ''[[Stromatocystites]]'' (éteint) └─o ├─o [[Lepidocystoidea]] (éteint) │ └─o [[Eocrinoidea]] (éteint) │ └─o │ ├─o [[Blastoidea]] (éteint) │ └─o [[Cystoidea]] (éteint) └─o ├─o │ ├─o [[Crinoidea]] │ └─o [[Stylophora]] (éteint) └─o ├─o │ ├─o [[Asteroidea]] │ └─o [[Ophiuroidea]] └─o ├─o ''[[Eothuria]]'' (éteint) └─o ├─o │ ├─o [[Holothuroidea]] │ └─o [[Ophiocystoidea]] (éteint) └─o [[Echinoidea]] {{boîte déroulante fin}} ==En savoir plus== ===Sources bibliographiques de référence=== * David L. Pawson (2007) « [http://www.mapress.com/zootaxa/2007f/zt01668p764.pdf Phylum Echinodermata] », ''in'' Z.-Q. Zhang et W.A. Shear (éd.) : « Linnaeus Tercentenary: Progress in Invertebrate Taxonomy », ''Zootaxa'' 1668, pp. 749-764 * Juliette Dean Shackleton (2005) « [http://sites.univ-provence.fr/aeeb/documents/Shackelton_echinodermes.pdf Skeletal homologies, phylogeny and classification of the earliest asterozoan echinoderms] », ''Journal of Systematic Palaeontology'' 3 (1), pp. 29–114 * Bertrand Lefebvre (2005) « [http://app.pan.pl/acta50/app50-477.pdf Stylophoran supertrees revisited] » ''Acta Palaeontologica Polonica'' 50 (3), pp. 477–486 * Alexander M. Kerr et Junhyong Kim (2001) « [http://kim.bio.upenn.edu/web/papers/kerr_kim_01.pdf Phylogeny of Holothuroidea (Echinodermata) inferred from morphology] », ''Zoological Journal of the Linnean Society'' 133, pp. 63–81 * Bruno David et Rich Mooi (1999) « [http://www.echinologia.com/articles/EAT/eat.htm Comprendre les échinodermes : la contribution du modèle extraxial - axial] », ''Bulletin de la Société Géologique de France'' 170 (1), pp. 91-101 ===Autres sources bibliographiques=== ===Sources internet=== * [http://www.nhm.ac.uk/research-curation/projects/echinoid-directory/ The Echinoid Directory] * [http://www.echinologia.com/ Echinologia. Le site des oursins fossiles] * [http://www.helsinki.fi/~mhaaramo/metazoa/deuterostoma/echinodermata/echinodermata.html Mikko's Phylogeny Archive] * [http://taxonomicon.taxonomy.nl/TaxonTree.aspx?id=40663 The Taxonomicon] * [http://www.palaeos.org/Echinodermata Palaeos.org] * [http://starcentral.mbl.edu/microscope/portal.php?pagetitle=classification&BLOCKID=35&CHILDID=2&namebankID=2560154 Micro*scope] * [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?name=Echinodermata NCBI Taxonomy Browser] * [http://tolweb.org/Echinodermata/2497 The Tree of Life Web Project] ===Liens internes=== * [[Echinodermata]] * [[Eukaryota (classification phylogénétique)]] ** [[Metazoa (classification phylogénétique)]] * [[Arbre phylogénétique]] * [[Photo-guide taxinomique de la faune et de la flore sous-marine]] * [[Photo-guide taxinomique du monde animal]] * [[Projet:Zoologie/Ressources bibliographiques et internet|Répertoire général des ressources en zoologie]] | valign="top" width="3%" | | valign="top" width="25%" | [[Image:Red-knobbed.starfish.arp.jpg|300px|right|thumb|''Protoreaster linckii'' (Asteroidea)]] [[Image:Crown of Thorns-jonhanson.jpg|300px|right|thumb|''Acanthaster planci'' (Asteroidea)]] [[Image:Feather Star.jpg|300px|right|thumb|''Ptilometra australis'' (Crinoidea)]] [[Image:Reef2070.jpg|300px|right|thumb|Crinoidea]] [[Image:EchinoSilur2.jpg|300px|right|thumb|Crinoides du Silurien (444 à 416 millions d'années)]] [[Image:Ophiura ophiura.jpg|300px|right|thumb|''Ophiura ophiura'' (Ophiuroidea)]] [[Image:EL39p.jpg|300px|right|thumb|''Synapta maculata'' (Holothuroidea) (Ile de la Réunion)]] [[Image:EL36p.jpg|300px|right|thumb|''Holothuria leucospilota'' (Holothuroidea) (Ile de la Réunion)]] [[Image:Echinometra mathaei 2 + oursin indét..jpg|300px|right|thumb|''Echinometra mathaei'' (Echinoidea) (Ile de la Réunion)]] [[Image:Reef0268.jpg|300px|right|thumb|''Heterocentrotus mammillatus'' (Echinoidea, Echinometridae)]] |} {{Portail|Origine et évolution du vivant|zoologie}} [[Catégorie:Eucaryotes (classification phylogénétique)]] [[Catégorie:Échinoderme|*]]